Trong bối cảnh biến đổi khí hậu và ô nhiễm môi trường ngày càng trở nên nghiêm trọng, xu hướng xây dựng công trình xanh đang trở thành một yêu cầu cấp thiết. Các chứng nhận xanh như LEED, WELL và LOTUS không chỉ là thước đo đánh giá mức độ "xanh" của công trình mà còn là một công cụ marketing hiệu quả, nâng cao giá trị thương hiệu và thu hút khách hàng. Vữa đất, với những đặc tính tự nhiên và bền vững, đang nổi lên như một vật liệu tiềm năng giúp các công trình đạt được những chứng nhận danh giá này.
1. Tổng quan về các chứng nhận xanh phổ biến
Hiện tại, với các công trình, kiến trúc luôn cố gắng đạt được ít nhất 1 trong 3 chứng nhận xanh dưới đây:
- LEED (Leadership in Energy and Environmental Design): Hệ thống đánh giá công trình xanh của Hội đồng Công trình Xanh Hoa Kỳ (USGBC), tập trung vào hiệu quả năng lượng, sử dụng tài nguyên, chất lượng môi trường trong nhà và các yếu tố bền vững khác. LEED có các cấp độ chứng nhận: Certified, Silver, Gold, Platinum.
- WELL Building Standard: Hệ thống đánh giá tập trung vào sức khỏe và sự tiện nghi của con người trong môi trường xây dựng, do Viện Sức khỏe Công trình Quốc tế (IWBI) phát triển. WELL xem xét các yếu tố như không khí, nước, dinh dưỡng, ánh sáng, vận động, nhiệt độ, âm thanh, vật liệu, tinh thần và cộng đồng. WELL có các cấp độ: Bronze, Silver, Gold, Platinum.
- LOTUS: Hệ thống đánh giá công trình xanh của Hội đồng Công trình Xanh Việt Nam (VGBC), được phát triển dựa trên LEED và các tiêu chuẩn quốc tế khác, nhưng có điều chỉnh để phù hợp với điều kiện khí hậu, kinh tế và xã hội của Việt Nam. LOTUS có các cấp độ: Certified, Silver, Gold, Platinum.
Cả ba hệ thống đều có nhiều hạng mục đánh giá khác nhau, và công trình sẽ được chấm điểm dựa trên việc đáp ứng các tiêu chí trong từng hạng mục.
2. Vữa đất đóng góp như thế nào vào các tiêu chuẩn xanh?
Vữa đất, đặc biệt là vữa đất Oliu (Oliu Earthen Plaster), có thể đóng góp vào nhiều hạng mục trong các hệ thống đánh giá LEED, WELL và LOTUS, giúp công trình tích lũy điểm và đạt được chứng nhận:
2.1. Chứng nhận xanh LEED
Materials & Resources (MR)
- MRc2: Building Product Disclosure and Optimization – Sourcing of Raw Materials (Công bố và Tối ưu hóa Sản phẩm Xây dựng – Nguồn gốc Nguyên liệu):
- Vữa đất Oliu sử dụng nguyên liệu tự nhiên (đất sét, cát, sợi tự nhiên), thường có thể khai thác tại địa phương hoặc khu vực lân cận, giúp giảm thiểu tác động môi trường do vận chuyển.
- Nếu vữa đất có chứa thành phần tái chế (ví dụ: sợi tự nhiên từ phế phẩm nông nghiệp), nó có thể được cộng thêm điểm.
- Vữa đất có khả năng phân hủy sinh học, giảm thiểu chất thải xây dựng khi công trình hết vòng đời sử dụng.
- MRc3: Building Product Disclosure and Optimization – Material Ingredients (Công bố và Tối ưu hóa Sản phẩm Xây dựng – Thành phần Vật liệu):
- Vữa đất Oliu không chứa VOCs (Hợp chất hữu cơ dễ bay hơi), formaldehyde, kim loại nặng và các hóa chất độc hại khác. Điều này đáp ứng các yêu cầu khắt khe về thành phần vật liệu, giảm thiểu tác động tiêu cực đến sức khỏe con người và môi trường.
- Việc công bố minh bạch thành phần của vữa đất (ví dụ: thông qua Health Product Declaration - HPD) sẽ được đánh giá cao và có thể cộng thêm điểm.
- MRc4 (tùy phiên bản): Một số phiên bản LEED có các yêu cầu cụ thể về hàm lượng tái chế trong vật liệu xây dựng. Nếu vữa đất Oliu có chứa thành phần tái chế, nó có thể đáp ứng yêu cầu này.
Indoor Environmental Quality (EQ)
- EQc2: Low-Emitting Materials (Vật liệu Phát thải Thấp): Vữa đất Oliu không phát thải VOCs, đáp ứng yêu cầu về vật liệu phát thải thấp, góp phần cải thiện chất lượng không khí trong nhà.
- EQc5: Thermal Comfort (Tiện nghi Nhiệt): Vữa đất có khả năng điều hòa độ ẩm và nhiệt độ một cách tự nhiên. Cấu trúc xốp của vữa đất giúp hấp thụ và nhả ẩm, duy trì độ ẩm tương đối ổn định trong phòng. Khả năng cách nhiệt của vữa đất cũng giúp giảm thiểu sự thay đổi nhiệt độ, tạo ra môi trường nhiệt độ ổn định và thoải mái, giảm nhu cầu sử dụng điều hòa không khí.
- EQc7: Acoustic Performance (Hiệu suất Âm thanh): Vữa đất có khả năng cách âm, hấp thụ âm thanh và giảm tiếng ồn, tạo ra không gian yên tĩnh, đặc biệt quan trọng trong các công trình như resort, spa, khách sạn, văn phòng...
Innovation (IN)
Việc sử dụng vữa đất, đặc biệt là vữa đất Oliu với công nghệ vi sinh, có thể được coi là một giải pháp sáng tạo, vượt ra ngoài các yêu cầu thông thường của LEED. Sự độc đáo và những lợi ích vượt trội của vữa đất Oliu có thể giúp công trình được cộng điểm trong hạng mục này.
2.2. Chứng nhận xanh WELL
Air (Không khí)
- A01: Air Quality Standards (Tiêu chuẩn Chất lượng Không khí): Vữa đất Oliu không phát thải VOCs, giúp đảm bảo chất lượng không khí trong nhà đạt tiêu chuẩn.
- A05: Air Quality Monitoring (Giám sát Chất lượng Không khí): Việc sử dụng vữa đất có thể giúp duy trì chất lượng không khí tốt, và việc theo dõi chất lượng không khí là một phần của tiêu chuẩn WELL.
- A08: Air Filtration (Lọc Không khí): Mặc dù vữa đất không phải là một bộ lọc không khí, nhưng khả năng hấp phụ các chất ô nhiễm (nhờ vi sinh vật và khả năng hấp phụ ion) của vữa đất Oliu có thể được xem xét và đóng góp vào việc cải thiện chất lượng không khí.
Water (Nước)
- W07: Moisture Management (Quản lý Độ ẩm): Vữa đất có khả năng điều hòa độ ẩm tự nhiên, giúp ngăn ngừa sự phát triển của nấm mốc và vi khuẩn – những yếu tố gây hại cho sức khỏe và làm giảm chất lượng không khí.
Comfort (Tiện nghi)
- C01: Thermal Comfort (Tiện nghi Nhiệt): Vữa đất góp phần duy trì nhiệt độ ổn định và thoải mái trong không gian, nhờ khả năng cách nhiệt và điều hòa độ ẩm.
- C04: Sound Barriers (Rào cản Âm thanh): Vữa đất có khả năng cách âm, giúp giảm tiếng ồn từ bên ngoài và giữa các phòng, tạo ra không gian yên tĩnh.
Mind (Tinh thần)
- M02: Nature and Place (Thiên nhiên và Địa điểm): Vữa đất là vật liệu tự nhiên, mang đến vẻ đẹp mộc mạc, gần gũi thiên nhiên, phù hợp với nguyên tắc thiết kế Biophilic Design (một phần quan trọng của tiêu chuẩn WELL). Việc sử dụng vật liệu tự nhiên giúp tạo ra không gian thư giãn, giảm căng thẳng và tăng cường sự kết nối với thiên nhiên.
- M07: Restorative Spaces (Không gian Phục hồi): Không gian sử dụng vữa đất có thể tạo ra cảm giác thư thái, yên bình, hỗ trợ quá trình phục hồi tinh thần và giảm stress.
- M09: Beauty and Design II (Vẻ đẹp và Thiết kế II): Vữa đất với vẻ đẹp tự nhiên và khả năng tạo hiệu ứng thẩm mỹ cao có thể đóng góp vào việc tạo ra một không gian đẹp, hài hòa và có tính thẩm mỹ cao.
2.3. Chứng nhận xanh LOTUS
Năng lượng (E): Vữa đất có khả năng cách nhiệt, giúp giảm tiêu thụ năng lượng cho hệ thống điều hòa không khí, góp phần vào việc đạt điểm trong hạng mục này.
Nước (W): Vữa đất có khả năng điều hòa độ ẩm, giúp giảm nguy cơ nấm mốc và có thể gián tiếp tiết kiệm nước (ví dụ: giảm nhu cầu tưới cây trong nhà nếu độ ẩm được duy trì ổn định).
Vật liệu (M):
- M-1: Vật liệu không nung: Vữa đất là vật liệu không nung, đáp ứng yêu cầu này.
- M-3: Vật liệu có hàm lượng phát thải VOC thấp: Vữa đất Oliu không phát thải VOCs, đáp ứng tiêu chí này.
- M-6: Vật liệu có khả năng tái chế/tái sử dụng/có chứng chỉ môi trường: Vữa đất có thể tái chế (ví dụ: nghiền nhỏ và sử dụng lại làm cốt liệu) và phân hủy sinh học. Nếu vữa đất Oliu có các chứng chỉ môi trường (ví dụ: EPD - Environmental Product Declaration), nó sẽ được cộng thêm điểm.
- M-7: Vật liệu địa phương: Nếu sử dụng đất sét và cát tại địa phương hoặc khu vực lân cận, vữa đất sẽ đáp ứng yêu cầu này, giúp giảm thiểu tác động môi trường do vận chuyển.
Sức khỏe và Tiện nghi (H&C):
- HC-1: Chất lượng không khí trong nhà: Vữa đất Oliu không phát thải VOCs và có khả năng hấp phụ các chất ô nhiễm, góp phần cải thiện chất lượng không khí trong nhà.
- HC-3: Tiện nghi nhiệt: Vữa đất giúp điều hòa nhiệt độ và độ ẩm, tạo ra môi trường nhiệt độ ổn định và thoải mái.
- HC-5: Tiện nghi âm thanh: Vữa đất có khả năng cách âm, giảm tiếng ồn, tạo ra không gian yên tĩnh.
- HC-7: Kết nối với thiên nhiên: Vữa đất là vật liệu tự nhiên, mang đến vẻ đẹp mộc mạc, gần gũi thiên nhiên, tạo ra sự kết nối với môi trường bên ngoài.
Địa điểm & Sinh thái (L&E): (Ít liên quan trực tiếp đến vữa đất, nhưng có thể có các hạng mục về sử dụng vật liệu địa phương, giảm thiểu tác động đến môi trường...).
Quản lý (M): (Có thể có các hạng mục về quản lý chất thải xây dựng, và vữa đất có thể giúp giảm thiểu chất thải vì có thể tái chế hoặc phân hủy sinh học).
Vượt ngưỡng & Sáng kiến: Việc sử dụng vữa đất, đặc biệt là vữa đất Oliu với công nghệ vi sinh, có thể được coi là một giải pháp sáng tạo, vượt ra ngoài các yêu cầu thông thường của LOTUS và có thể được cộng điểm.
3. Lưu ý khi sử dụng vữa đất để đạt chứng nhận xanh
- Chọn sản phẩm vữa đất chất lượng: Không phải tất cả các loại vữa đất đều đáp ứng các tiêu chuẩn xanh. Hãy chọn sản phẩm có chứng nhận, có thông tin rõ ràng về thành phần, nguồn gốc và quy trình sản xuất. Vữa đất Oliu là một lựa chọn đáng tin cậy vì đã có các kết quả thử nghiệm và chứng minh được các đặc tính vượt trội.
- Thi công đúng kỹ thuật: Chất lượng thi công ảnh hưởng rất lớn đến hiệu quả của vữa đất (khả năng điều hòa độ ẩm, cách âm, độ bền...). Hãy chọn đội ngũ thi công có kinh nghiệm và tuân thủ các hướng dẫn của nhà sản xuất.
- Kết hợp với các giải pháp xanh khác: Để đạt được điểm số cao trong các hệ thống đánh giá, cần kết hợp vữa đất với các giải pháp xanh khác (ví dụ: hệ thống chiếu sáng hiệu quả, hệ thống thông gió tự nhiên, sử dụng năng lượng tái tạo, thiết kế tối ưu hóa ánh sáng tự nhiên, sử dụng các vật liệu xanh khác...).
- Chuẩn bị hồ sơ đầy đủ: Cần chuẩn bị đầy đủ các tài liệu chứng minh nguồn gốc, thành phần, đặc tính kỹ thuật của vữa đất, kết quả thử nghiệm (nếu có), để cung cấp cho đơn vị đánh giá chứng nhận. Các tài liệu này bao gồm:
- Phiếu kết quả thử nghiệm (như các bảng bạn đã cung cấp).
- Chứng chỉ sản phẩm (nếu có).
- Thông tin về nhà cung cấp.
- Bản vẽ thiết kế có ghi rõ vị trí sử dụng vữa đất.
- Các tài liệu khác liên quan đến quá trình thi công và bảo dưỡng.
Nói chung, vữa đất, đặc biệt là vữa đất Oliu, là một vật liệu có tiềm năng lớn trong việc giúp các công trình đạt được chứng nhận xanh LEED, WELL và LOTUS. Bằng cách lựa chọn và sử dụng vữa đất một cách thông minh, các chủ đầu tư, kiến trúc sư và nhà thầu không chỉ góp phần xây dựng những công trình bền vững, thân thiện môi trường mà còn nâng cao giá trị thương hiệu, thu hút khách hàng và tạo ra những không gian sống và làm việc chất lượng cao. Bạn muốn công trình của mình đạt chứng nhận xanh? Hãy liên hệ ngay với Vietbeton để được tư vấn về giải pháp vữa đất Oliu!
